📌 Blockchain: Dünyadan Regülasyonlar ve Örnek Davalar Serisi #4
Selam değerli arkadaşlarım, en son bir önceki yazımda sizlere bazı uluslararası Blokzincir ve ICO davalarından söz etmiştim. Örneğin İsviçre FINMA kararından ve SEC’in ReCoin’e olan tavrından söz ettim. Şimdi, diğer davalarla devam etmek istiyorum. Ama hemen öncesinde, bazı sevdiğim davalara geçmeden evvel, web3 ve kripto ekosisteminde Regülasyonların gecikme sebeplerinden, mevzuatların zorluğundan ve şu anki durumdan bahsedeceğim.🙂
Bu yazının içeriğini en kısa şekliyle özetleyecek olursam:
Bu arada, hala almayanlar için 6 saatlik blockchain kursumun ücretsiz linkini buraya bırakıyorum. (kupon kodu : ELIFHILAL)
Bu serimin diğer yazılarının da linkini hemen yazayım, çünkü yazılar birbirini tamamlar şekilde ilerliyor.
Tamamdır şimdi kaldığımız yerden devam 👉🏻👉🏻👉🏻👉🏻👉🏻😉
Bir Kripto regülasyonu, kimleri ilgilendiriyor sizce?
Aslında, çok faza kişiyi ve kuruluşu ilgilendiriyor. Ama en büyük etkileri şu kişi ve kurumlara olacak gibi gözüküyor :
•Borsalar (KVHS — kripto varlık hizmet sağlayıcılar)
•Son kullanıcılar (alım satım yapan herkes)
•Madenciler
•Validatörler
•İnternet Servis Sağlayıcılar
•Çekirdek yazılım geliştiriciler (core developerlar)
•Aracı kurum ve kuruluşlar
Bu kurum ve kişileri, çok fazla yönüyle etkileyecek, örneğin muhasebeleştirmesi, vergilendirmesi, alımı-satımı, miras bırakılması, ipotek konulması, sınıflandırılması, saklanması, yatırım olarak kullanılması …… gibi gibi birçok durum. Aşağıda bunlara çoook fazla değineceğiz.
📌 Kripto Varlıklar için Regülasyonların Zorlukları Neler?
Hani hatırlarsanız serinin ilk yazısında Token ve Coin ayrımından bahsetmiştim. Hatta hemen aşağıya o görseli de ekleyeceğim.
Şimdi, bu zorluklara bakalım bir. En basit ifadeyle yukarıda gördüğünüz görselde bile kaç çeşit token var, hepsi birbirinden farklı işlevlerde ve kullanımları farklı! kimi token projeleri sadece fayda odaklı iken kimi projeler sadece gelir odaklıdır. İkisinin de aynı Regülasyonda aynı maddeye tabi olması sizce de çok saçma ve yanlış olmaz mıydı?
Sınıflandırma
Görüldüğü üzere aslında daha en başında sınıflandırmaya dair bile çok fazla soru işareti ve belirsizlik söz konusu. 😒
Yerel değil Global
Vergi hukuku kapsamında düşündüğümüzde bir varlığın veya bir işlemin vergi doğurması için önce hukuki niteliğinin ortaya konulması gerekir.
IOSCO tarafından 2020 yılında yayınlanmış olan harika bir rapor var. Bu raporu aşağıya da ekliyorum.
Raporda IOSCO harika bir noktaya temas ediyor ve diyor ki, kripto varlık diye bahsedildiğinde bile unutulmaması gereken şey, sadece bir çeşit varlık olmamasıdır. Yani çok farklı türlerde ve işlevlerde kripto varlıklar söz konusudur. Bu sebeple,bir regülasyon ya da mevzuat söz konusu olduğunda kripto varlığın türü,işlevi,yapısı, görevi, kapsamı incelenmelidir.
Zaten daha önceki yazılarda da bahsettiğim üzere token dediğimizde bile onlarca çeşit token geliyor aklımıza. Ya da en basitinden Bitcoin ve Ethereum bile aynı işlev için ortaya çıkmadı, birbirlerinden farklı birçok özelliklere sahipler.
Bu sebeple, bir kripto varlığı kendi ekseninde değerlendirmek ve vaka bazında kategorize etmek en doğrusudur.
Ya da bir diğer husus, Gelir Vergisi Kanunu md.2'ye göre gelir olarak nitelendirilen kazançlar şöyledir :
Hatta, size tam olarak kripto varlıklardan vergi alınmasına dair açılan çok enteresan ve dikkat çekici bir davadan bahsetmek istiyorum:
📌Skatteverket v. David Hedqvist Davası
2014 yılında açılan bu dava, 2015 yılında sonuçlanmıştır. 🙂 AMA ÇOK ÖNEMLİ BİR SONUCU VARDIR BU DAVANIN!!
Mahkeme önündeki dava, Bitcoin alım-satımı yapmak isteyen Bay Hedqvist ile ilgiliydi. İsveç’te açılan bu dava; İsveç mahkemelerinin Avrupa mahkemesinden açıklama istemesine yol açtı. Ve konu avrupa Adalet Divanı’na kadar gitti.
Bu davada; 22 Ekim 2015'te Avrupa Adalet Divanı, Bitcoin veya diğer kripto para birimlerinin satın alınmasının Avrupa Birliği üye ülkeleri için Katma Değer Vergisinden (KDV) muaf olduğuna karar verdi. ( Skatteverket v David Hedqvist Davası C-264/14)
Avrupa Birliği Üye Devletleri genelinde KDV uygulandığını biliyoruz. Fakat bugüne kadar, AB içinde bir Bitcoin ya da diğer kripto paralardaki alım-satımdan alınması düşünülen KDV’ye dair yaklaşım tutarlılığı olmamıştır. Bazı yerlerde Bitcoin KDV’ye tabidir; diğerlerinde muaftır. Bazı eyaletlerde Bitcoin’in nasıl vergilendirileceği konusunda zaten hiç netlik yoktur. Ama bu karar, yani Skatteverket v David Hedqvist Davası üye devletlerin Bitcoin tedariklerini KDV’den muaf tutmasını gerekten açıklamasıyla sonuçlandı 👻👻👻👻
Mahkeme (başsavcının görüşünü takiben), Bitcoin takasının /alım-satımının KDV Direktifi’nin 135md. 1-e bendine göre muafiyet kapsamına girdiğine karar verdi.
Bu muafiyet, ‘yasal para birimi olarak kullanılan para birimi, banknotlar ve madeni paralarla ilgili’ işlemleri KDV’den muaf tutmaktadır.
Diğer sanal para birimleriyle alaka düzeyine gelecek olursak ;
Bu karar bir Bitcoin borsasının faaliyetleriyle sınırlı olsa da, bu tür bir para biriminin bir ödeme aracı olmaktan başka bir amacı olmadığı sürece, diğer sanal para birimlerine eşit olarak uygulanmaması için hiçbir neden yok gibi görünüyor. Örneğin İsviçre ve AB’de durumlar, bu kararın diğer altcoinler için de geçerli sayılacağı yönünde..
Eğer bu daha Avrupa’da neyi değiştirdi diye soracak olursanız eğer, Norveç bu dava sonucunda kripto arz ve alım-satımlarına KDV uygulanmasına son vermiştir. İsviçre’de yine bu dava sonrasında kripto varlık işlemleri KDV’den muaf tutulmuştur. 😉
Şimdi, yine sevdiğim ve ilgiyle takip ettiğim Blokzincir davalarından bashetmek istiyorum.
Örnek Blokzincir Davaları🍀
👉🏻 SEC Başkanı Gary Gensler, kimmiş?
Ben bu yazımın ufak bir bölümünde bile olsa ilginç bir şekilde SEC başkanından ve onun geçmişinden bahsetmek istiyorum.
— Altmış dört yaşındaki Gensler’in hükümette ve Wall Street’te uzun bir geçmişi varmış doğrusu, araştırdığımda şaşırdım. Önemli ekonomik görevler için seçiliyor sürekli 🤨 Birleşme ve satın alma bankacısı olarak çalıştığı Goldman Sachs’ta on sekiz yıl geçirmiş ve otuz yaşında firmanın en genç ortaklarından biri olmuş.
— Başkan Bill Clinton tarafından Hazine Bakan Yardımcısı olarak aday gösterilmiş geçmişte. 2009 yılında Başkan Barack Obama iken, Gensler, türev piyasaları düzenleyen Emtia Vadeli İşlemler Ticaret Komisyonu’nun (CFTC)başkanlığına getirilmiş.
— CFTC’den ayrıldıktan sonra, 2014 yılında Gensler, MIT’nin Sloan Yönetim Okulu’nda profesör olarak çalışmış. Orada geçirdiği süre boyunca, öğretiminin çoğu kripto para birimine odaklanmış. İlk dersi neydi dersiniz? 😅 “Blockchain and Money”! Blokzincirinin gelişimini ve potansiyel kullanımlarını kapsayan koca bir dönem dersi! Bu bilgileri veriyorum, çünkü SEC’in bakış açısını ya da hamlelerini anlamamızı kolaylaştıracaktır. Hem SEC başkanının geçmişini bilmek, ikincil bir perspektif de sunacaktır.
📌 SEC v. Ripple (XRP) Davası
Aylarrrdır sürüyor bu dava 🙂 SEC ve Ripple arasında devam eden yasal savaştan bahsettiğimizde , her iki taraf da XRP’nin neden menkul kıymet olduğunu ve neden olmadığını tartışıyor. (SEC’in diğer davalarında da sürekli bunu görüyoruz zaten)
Ripple Labs, XRP’nin geliştirici firmasıdır ve uzun süre SEC ile Ripple arasındaki dava web3 ekosisteminde gündemde kalmıştır. Peki ne oldu? 2015 yılında , Adalet Bakanlığı Sivil Bölümü ve Mali Suçları Uygulama Ağı (FinCEN) Ripple ile anlaşıp XRP’yi “dönüştürülebilir sanal para birimi” ilan ettiğinde, XRP Amerika Birleşik Devletleri’ndeki ilk düzenlenmiş kripto para birimi oldu, bu gerçekten büyük bir olaydı. FAKAT,
Ripple Labs CEO’su Garlinghouse yaptığı açıklamalarda şu ifadelere yer vermişti.
Endişelenmeye gerek yok. Haklıyız. SEC’in iddialarına karşı mücadele edeceğiz.
Bu süreçte birçok kripto para borsası Coinbase ve Blockchain.com da dahil olmak üzere birçok XRP yatırma, çekme ve alım sattım işlemlerini durdurma kararı almıştı. CEO başlattığı imza kampanyası ile SEC’e dilekçe yazarak, yatırımcılarından destek de istemişti. Ripple Labs CEO’su Garlinghouse yine yaptığı bir açıklamada şöyle demişti :
Eğer XRP’nin menkul kıymet olduğu yönünde bir karar alınırsa, XRP’si olan herkesi tespit etmemiz gerekecek. Bu, SEC’nin yükümlülüğünde. Paydaşların hepsini bulmaları gerekecek. Bu da mümkün bir şey değil.
Gecikmiş adalet, adalet değildir. Ripple davasını daha fazla gecikme olmadan olabildiğince hızlı bir şekilde sonuca bağlamaya dersiniz?
Son Durumda Dava Ne Durumda?
SEC’in sürekli olarak davayı ertelemesinin üzerinde sert açıklamalarda bulunan Ripple Labs şirket yöneticileri bir an önce durumun netleşmesini talep ediyordu ve son erteleme isteği SEC tarafından direkt kabul edildi. Ripple avukatı Jeremy Hogan, mart ayında Twitter üzerinden bir belge paylaşarak davanın bu yılın(2022) kasım ayına kadar sonuçlanabileceğini öne sürdü.
Ancak tahminlere göre Ripple davadan pek de hasar almayacak gibi gözüküyor.✌🏻
📌 SEC v. Trendon T. Shavers ve Bitcoin Savings and Trust (BTCST) Davası
Yine SEC ve yine menkul kıymet olayı 😂
SEC, 18 Eylül 2014'te Teksas, Sherman’daki bir Birleşik Devletler Bölge Mahkemesinin, Shavers’ın oluşturduğu ve kullandığı kripto para projesi Trendon T. Shavers ve Bitcoin Savings and Trust (“BTCST”) aleyhine nihai kararı verdiğini duyurdu. Peki nasıl ve neden?
SEC’e göre BTCST projesi Ponzi planını işletiyor ve bu sayede yatırımcıları 700.000'den fazla bitcoin ile dolandırıyordu. Mahkemenin kararı, Shavers ve BTCST’nin 40 milyon dolardan fazla taksitlendirme ve peşin hüküm faizi ödemesini gerektiriyor ve her Davalıya 150.000 dolar para cezası ödemesini emrediyor 👻👻.
Mahkemenin kararı, Shavers ve BTCST’yi 1933 tarihli Menkul Kıymetler Yasası’nın 5 ve 17(a) Bölümlerini ve 1934 Menkul Kıymetler Borsası Yasası’nın 10(b) Bölümüne göre ; Shavers ve BTCST’nin her birine 150.000 dolar ceza ödemesini emretti.🥹😅
📌 NextBlock Global Ltd. ve Alex Tapscott Davası
Şimdi, sırada enteresan iki isimsöz konusu. 👻 SEC’in NextBlock Global Ltd. ve Alex Tapscott aleyhine açtığı idari bir davadan bahsetmek istiyorum size. Blockchain düşünce liderliği dünyasına ya da bu alanda yazılmış kitaplara aşinaysanız eğer, o zaman Tapscott ismine aşina olmalısınız, çünkü Alex Tapscott, Don Tapscott’un oğludur ve birlikte 2016'da yayınlanan Blockchain Devrimi adlı bir kitabın yazarlarıdır.
Tapscott’lar üretken ve önde gelen influencerlar diyebiliriz. Kurumsal olarak blokzinciri dünyasıyla ilgilenmekte ve bu sektöre dair çok fazla işbirliği yapmaktalar. Bu nedenle bu davayı anlatmayı ve sizin de aklınızda kalmasını isterim. 🙂🙃
— NextBlock, Haziran 2017'de Tapscott (Alex) ve diğer üç kişi tarafından Kanada’da kurulan blok zinciri odaklı bir yatırım fonuydu. NextBlock, Kanada, ABD ve başka yerlerdeki yatırımlar için kaynaklar ve fonlar yaratmaya başladı.
— Aslında NextBlock, 11 Ağustos 2017'de SEC’e Form D muafiyeti için başvurdular. Kendilerinden bahsettiler ve muafiyet istediler. Çünkü fon topluyorlar, blokzinciri üzerine çalışıyorlar ve bunu SEC’ten habersiz yapıyorlardı. Dava dosyalarını buraya bırakıyorum. ✌🏻
NextBlock ekibi, bağış toplama çabalarının bir parçası olarak, ekiplerinin önde gelen dört blok zinciri danışmanı olduğunu iddia ettiler.
Olay burada başlıyor diyebilirim! 💥
SEC’e muafiyet başvurusu sırasında bahsettikleri 4 danışman aslında yoklar. Bunun haberi Kasım 2017'de çıktı ve ilginç tartışmalara yol açtı. Bu haber, NextBlock için ikinci bir bağış toplama turunun ortasında patladı. Ekipler, bağış toplama turunu kapattılar ve şirketi Kanada’da tasfiye etme ve yatırımcı fonlarını iade etme sürecini başlattılar.
NextBlock, SEC’in işlemleri başlatmasına neden olan tam olarak ne yaptı? Aslında danışman olmayan danışmanlarınızın olduğunu iddia ederseniz ne olur, sorun olur mu? Menkul Kıymetler Yasası’nın 17(a)(2) Bölümü’nün apaçık ihlalidir🤨
“Gerçek olmayan herhangi bir maddi gerçek beyanı yoluyla para veya mülk elde etmekten veya yapılan beyanların yanıltıcı olmamasını sağlamak için gerekli olan önemli bir gerçeği belirtmeyi ihmal etmek”
Bu durumda SEC haklı çıkıyor. Zaten NextBlock ve Tapscott’lar da bu ihlallerin gerçekleştiğini kabul ettiler ve Tapscott 25 bin dolarlık bir para cezası ödedi.
Bu arada Blockchain ekosisteminde düzenlediğim etkinliklerden haberdar olmak için Meetup sayfama kaydolabilir, Telegram grubuma girebilir, Twitter’dan takip edebilirsiniz!
Görüşmek üzere sevgili ve değerli okuyucularım 🙂🤍🐝 Serinin diğer yazısında buluşalım.